Skocz do zawartości

Największe psychologiczne mity


Enemy

Rekomendowane odpowiedzi

Dziś każdy może zostać psychologiem, wystarczy założyć bloga czy kanał na YT i podawać się za eksperta. Co bardziej szokujące, nawet w książkach, czasopismach i szkoleniach powielane są mity psychologiczne, nie mające żadnego potwierdzenia naukowego, a nawet dawno już obalone. Jako że trochę siedzę w tym temacie, pozwolę sobie przedstawić najważniejsze z nich:

 

1. Reguła 7%-38%-55% - czyli popularne twierdzenie jakoby w komunikacji interpersonalnej było ważne tylko 7% tego co mówimy, 38% miałby stanowić ton głosu, a aż 55% komunikacja niewerbalna, czyli mimika i gesty. Żeby zrozumieć jak wielką jest to głupotą wystarczy włączyć telewizor i wyłączyć dźwięk. Gdyby reguła była prawdziwa, rozumielibyśmy 55% tego co mówią bohaterowie programu, tymczasem okazuje się to jednak znacznie trudniejsze. Gdyby reguła mówiła prawdę, nauka języków obcych byłaby zbędna, skoro słowa stanowiłby tylko 7% komunikatu, rozumielibyśmy każdego cudzoziemca w 93% bez znajomości jego języka. Sam mit wziął się z badania Alberta Mehrabiana, przeprowadzanego w latach 60-tych XX wieku, gdzie badał rozbieżności między komunikacją werbalną i niewerbalną, a nie komunikację w ogóle. W badaniach tych chciał on eksperymentalnie sprawdzić, czemu bardziej zawierzą odbiorcy, gdy zachowanie, mowa ciała i ton głos będą się między sobą różnić. Chodzi tu o sytuacje, gdy np. mówimy miłe rzeczy, choć nasz ton głosu wskazuje na gniew lub gdy uśmiechamy się, a chcemy kogoś zganić. Wyniki badania wykazały, że rozbieżności rozstrzygane są na pierwszym miejscu na korzyść zachowań niewerbalnych (55%), następnie tonu głosu (38%), zaś najmniej ufamy słowom (7%). I tylko tyle, resztę zrodziła nadinterpretacja wyników badania przez osoby trzecie, i powielanie mitu, czym w głuchym telefonie. Podsumowanie mitu Mehrabiana na filmie poniżej:

 

 

2.  Możliwość rozpoznania kłamstwa po ruchu gałek ocznych - określony ruch gałek ocznych miałby sugerować czy osoba w danej chwili przypomina sobie jakiś obraz, czy też tworzy go w swojej głowie, to samo z dźwiękiem czy doznaniem kinestetycznym, zgodnie z grafiką poniżej:

 

N24B9Ai.jpg

 

Jak się okazało jest to kompletna bujda, której nikomu nie udało się udowodnić. Mit jest ciągle bardzo rozpowszechniony w środowiskach NLP, jego twórcami byli twórcy NLP Richard Bandler i John Grinder. Mit został także powielony w słynnej książce "Mowa ciała" autorstwa Allana i Barbary Pease. Więcej na temat w linku poniżej:

http://www.psychologiawygladu.pl/2015/07/mity-komunikacji-niewerbalnej-kierunek.html

 

3. Testy projekcyjne - takie jak na przykład test plam atramentowych Rorschacha, test drzewa Kocha czy Test Zdań Niedokończonych. Testy te mają na celu wydobyć rzeczy ukryte w podświadomości, ustalić cechy osobowości, wartości, postawy, cele, mechanizmy obronne, lęki, kompleksy, traumy itp. Problemem jest jednak zbyt duże pole do nadinterpretacji ze strony osoby badającej (psychologa/psychiatry), jak również to, że w dobie Internetu dość łatwo można znaleźć informacje jak prawidłowo przejść przez dane badanie. Co gorsza takie pseudonaukowe metody nadal są używane chociażby w polskich RODK-ach (od tego roku zwane OZSS) i różnych innych instytucjach publicznych.

 

4. Wyparcie i terapia odzyskiwania wspomnień - w 1988 r. w USA została wydana niezwykle popularna książka "The Courage to Heal" autorstwa Ellen Bass i Laury Davis. Książka opisywała terapię odzyskiwania wypartych wspomnień, głównie dotyczących molestowania seksualnego w dzieciństwie i innych traum. Jak się jednak okazało metody terapeutyczne opisywane w tej książce okazały się niczym innym jak implementacją fałszywych wspomnień. Książka i "metody terapeutyczne" (oparte głównie na hipnozie) stosowane przez terapeutów wierzących w terapię odzyskiwania wspomnień narobili swego czasu niesamowitego zamieszania. Tysiące ludzi uwierzyło w sytuacje, które tak naprawdę nigdy nie miały miejsca. Wielu ludzi fałszywie oskarżono np. o molestowanie seksualne własnych dzieci. Doszło ostatecznie do wprowadzenia do kodeksu karnego nowego przestępstwa, "wszczepianie destrukcyjnych wspomnień". Ofiary tego typu praktyk psychologicznych dostały odkodowania nawet przekraczające milion dolarów. Więcej na temat w materiałach poniżej:

 

 

 

 

 

5. Percepcja podprogowa - reklama podprogowa jest w większości państw prawnie zakazana, chociaż nigdy nie udowodniono jej istnienia. Z kolei badanie Jamesa Vickarego, które miało ją odkryć zostało sfałszowane, do czego po latach przyznał się sam autor. Chodzi oczywiście o słynne badanie z 1957 r. gdzie na ułamki sekund pomiędzy klatkami w filmie w kinie wyświetlano napisy "pij colę", "jedz popcorn".

 

Jednak dodam że w 2006 r. trójka holenderskich badaczy: Johan Karremans, Wolfgang Stroebe i Jasper Claus przeprowadziła dość ciekawe badanie w tej sprawie. Zaprojektowali oni eksperyment, w którym podczas wyświetlania filmu puszczany był podprogowo obraz Lipton Ice. Puszczany był on do grupy, która wcześniej została odwodniona oraz grupy kontrolnej, która nie odczuwała pragnienia. Wyniki okazały się dosyć zaskakujące. Eksponowany podprogowo napój okazał się w grupie osób spragnionych dużo bardziej pożądany niż inne napoje. Możliwe zatem, że jeśli przekaz podprogowy jest możliwy to tylko w formie obrazów (nie słów), jako że struktury podświadome i pierwotne ludzkiego mózgu myślą głównie obrazami, a kora nowa (neocortex), odpowiedzialna za zdolności językowe wyewoluowała stosunkowo niedawno i nie jest dobrze połączona z układem limbicznym odpowiedzialnym za emocje. Muszą również zaistnieć określone warunki (mocna frustracja, niezaspokojona potrzeba). Potencjalny efekt przekazu jest krótkotrwały, nie udowodniono jego wpływu na ludzką psychikę, tylko na chwilowe potrzeby.

  • Like 10
Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

  • 1 rok później...

Co w sądzisz o tym?

 

hqdefault.jpg?sqp=-oaymwEXCPYBEIoBSFryq4

 

‘Thought Moments’ is a Buddhist term for the mental states experienced after a physical or mental object enters the mind (a physical object is something in the ‘real’ world that we can see, hear, touch or sense in any way. A mental object is something that is in our mind, that we can remember, or imagine, seeing, hearing, touching or sensing in any way).

Odnośnik do komentarza
Udostępnij na innych stronach

×
×
  • Dodaj nową pozycję...

Powiadomienie o plikach cookie

Umieściliśmy na Twoim urządzeniu pliki cookie, aby pomóc Ci usprawnić przeglądanie strony. Możesz dostosować ustawienia plików cookie, w przeciwnym wypadku zakładamy, że wyrażasz na to zgodę.