Witam wszystkich czytelników

W dzisiejszym wpisie chciałbym przedstawić kulisy zdobywania prawa jazdy w Wielkiej Brytanii. 

Pierwsza rzecz - jak zdobyć prawko brytyjskie, gdy masz już Polskie?
To bardzo proste. Wystarczy, że wejdziesz na stronę www: https://www.gov.uk/exchange-foreign-driving-licence, wypełnisz krótki kwestionariusz, następnie wybierzesz odpowiedni formularz, który to zostanie Ci przysłany na brytyjski adres zameldowania - bezpłatnie. Wypełniasz formularz, załączasz kwit potwierdzający dokonanie opłaty na rzecz wymiany dokumentu - 45 GBP, które to możesz np. zapłacić na poczcie, załączasz dwa "więzienne" zdjęcia (więzienne, gdyż zakazane jest wyrażanie na nich jakichkolwiek emocji :D), oczywiście załączasz również swoje Polskie prawo jazdy - kopertę zaklejasz, kupujesz znaczek, naklejasz, wpisujesz adres wydziału komunikacyjnego i wysyłasz. Jeżeli fotki są zgodne z wymogami, a opłata uiszczona, po ok. trzech tygodniach cieszysz się "nowym" brytyjskim prawem jazdy. Stare prawo jazdy jest zatrzymywane przez brytyjski wydział komunikacyjny, a następnie odsyłane do Polski.

Tutaj też mała uwaga dla osób, które mają bezterminowe uprawnienia na polskim dokumencie - gdy wymienisz dokument na brytyjski, uprawnienia stają się terminowe. 

Gdy nie masz prawka w ogóle
Wielka Brytania znacznie ułatwia życie osobom, którym marzy się prawo jazdy i możliwość podróżowania własnymi czterema kółkami. Najważniejszą rzeczą jest fakt, że możesz uczyć się podstaw ruchu drogowego i technik jazdy we własnym, samodzielnie kupionym pojeździe. Nie masz obowiązku zapisywania się na pełny program nauki jazdy w oficjalnym ośrodku szkolenia, choć oczywiście warto wykupić sobie "bloczek" najmniej z 10, czy też 20 godzin, aby posłuchać porad osoby znającej lepiej okoliczne tereny i pułapki egzaminatorów. Są jednak pewne haczyki, które trzeba mieć na uwadze, zanim w pełni szczęścia rozsiądziemy się we własnym pierwszym kółku i zrobimy pierwszego "kangura".

Na początek potencjalny kursant musi złożyć podanie o wydanie tymczasowego prawa jazdy, tzw. "provisional driving licence". Zabawny jest fakt, że możesz złożyć podanie o ten dokument, mając 15 lat i 9 miesięcy, ale prowadzić pojazd możesz dopiero w momencie ukończenia lat 17-tu. Osoby o orzeczonej niepełnosprawności, utrudniającej im mobilność, mogą aplikować o wcześniejsze rozpoczęcie nauki jazdy, w wieku lat 16-tu (enhanced rate of the mobility component of Personal Independence Payment (PIP)).

Tymczasowe prawko jest ważne 10 lat, ale od momentu zaliczenia egzaminu teoretycznego masz 2 lata, aby zaliczyć praktyczny, inaczej ponownie trzeba będzie zaliczyć część teoretyczną po tym czasie.

Samochód i jego ubezpieczenie
Gdy już masz ten tymczasowy dokument, trzeba nabyć auto. Z tym wielkiego problemu nie ma, jest mnóstwo pojazdów do wyboru w dość przyzwoitych cenach i stanie, gdyż:

• ze względu na kierownicę po "złej stronie", jest na nie mały popyt za eksport, więc trzeba z ceną nieco zejść lokalnie
• historię przebiegu i przeglądów każdego pojazdu sprawdzisz w komputerowej bazie danych, bezpłatnie, więc poważne "grzechy" pojazdu szybko wyjdą

Już za 500-700 GBP znajdziesz bez problemu sprawny, z przeglądem, Twój pierwszy pojazd na stracenie do podstawowej nauki jazdy. 

Jeszcze kwestia tzw. tax-u, czyli podatku od pojazdu. Jest to podatek obowiązkowy, a liczony jest na podstawie emisji spalin danego samochodu. Dla przykładu samochód elektryczny ma podatek wynoszący okrągłe 0, podczas gdy naprawdę dymiący pojazd, może mieć przypisane nawet 2000 GBP podatku rocznie. Pełna tabela wartości podatku jest do wglądu na witrynie brytyjskiego wydziału komunikacji. Można też sprawdzić wartość podatku pojazdu, który nas interesuje - online. Warto wziąć pod uwagę wysokość tego podatku przy wyborze pojazdu. Po zakupie pojazdu wchodzimy na witrynę wydziału komunikacji, wprowadzamy dane samochodu, swoje dane oraz dane karty płatniczej i opłacamy podatek (albo w ratach miesięcznych, bądź też za cały rok z góry). 

Ps. Jeżeli np. ktoś z rodziny posiada samochód i nie żal tej osobie go przeznaczyć na początkowe palenie sprzęgła i wyniszczanie skrzyni biegów, możesz dopisać "kursanta" jako drugiego kierowcę. Trzeba się liczyć jednak z tym, że cena składki ubezpieczenia zostanie tej osobie znacząco podwyższona. Oszczędzi to jednak czas przeznaczony na szukanie drugiego pojazdu oraz formalności z tym związanych.

Po nabyciu pojazdu, trzeba go ubezpieczyć przed wyruszeniem w drogę rzecz jasna. Fundamentalna różnica między ubezpieczeniem OC w Polsce, a w Wielkiej Brytanii, to samo pojęcie tegoż ubezpieczenia. W Polsce ubezpieczany jest pojazd, więc każdy może go prowadzić bez konsekwencji ze strony policji w tej kwestii. W UK ubezpieczany jest kierowca do wskazanego przez niego pojazdu, więc gdy wsiadasz do cudzego samochodu, z punktu widzenia prawa nie możesz go prowadzić, gdyż Ty jako kierowca w tym pojeździe, nie jesteś objęty żadnym ubezpieczeniem obowiązkowym. Nie ma tutaj znaczenia, że prawowity właściciel pojazdu ma podstawowe ubezpieczenie OC, gdyż to ubezpieczenie obowiązuje jedynie jego jako kierowcę w tym pojeździe. Nie ma również znaczenia, że masz obowiązkowe ubezpieczenie podstawowe, gdyż obowiązuje ono tylko gdy prowadzisz swój samochód. 

Są od tej reguły oczywiście wyjątki, dokładnie dwa z tego co mi wiadomo:

• gdy wykupisz ubezpieczenie tzw. "full comprehensive" (odpowiednik OC+AC), gdzie jest zaznaczone, że ubezpieczenie pokrywa szkody w przypadku prowadzenia pojazdu innego niż rzeczony - sam takie obecnie posiadam
• gdy właściciel pojazdu w swojej polisie ujął Ciebie jako drugiego "dodatkowego" kierowcę

Początkującemu i młodemu "drajwerowi" odradzam zakup pełnej polisy, gdyż kwota jaką ujrzy w cenie całkowitej, prawdopodobnie zniweluje wszystkie ambitne plany nauki jazdy. Ceny polis osiągają dla 18-latka bez doświadczenia za kółkiem, bez pełnego prawa jazdy itp., kwotę nawet, bagatela - 3000 GBP/rok i wyżej, zależnie też od modelu pojazdu, który chce się ubezpieczyć. Pod uwagę jest brane naprawdę sporo czynników, m.in.:

• gdzie pracujesz
• gdzie mieszkasz
• gdzie parkujesz samochód
• ile masz lat
• jaki masz samochód
• jakie przeróbki ma ten samochód
• jaki deklarujesz przebieg roczny
• doświadczony kierowca w Twojej rodzinie/otoczeniu
• długość fujary
• kolor skóry

(No dobra, dwóch ostatnich nie napotkałem >jeszcze<, ale nie zmienia to faktu, że większość zamieszczonych tam pytań jest po prostu głupia)

Skąd zatem czasem te kosmiczne wyceny. Statystyki drodzy państwo, statystyki. Taki młodociany kierowca to "bardzo wysoka grupa ryzyka", według statystyk najczęstsi sprawcy kolizji drogowych. Brytyjczycy mają pie*dolca na punkcie statystyk. Co zabawne, dla dziewczyny w tym samym wieku wycena będzie nieco niższa, gdyż podobno kobiety powodują na drodze mniej kolizji od mężczyzn. Jak jeszcze potencjalny nabywca zamieszkuje w niezbyt spokojnej dzielnicy miasta, składka będzie proporcjonalna do wskaźnika przestępczości w tym miejscu. Możesz podać fałszywy adres, lecz w momencie jakiejkolwiek kolizji ubezpieczyciel w zasadzie z automatu unieważni Twoją polisę, ewentualnie wytoczy proces sądowy. Ale tą kwestię już zostawię. 

Lepszą opcją na ubezpieczenie początkującego "wozidła", jest zakup "tymczasowego" ubezpieczenia, dedykowanego dla początkującego kierowcy, bez pełnych uprawnień. Niestety tutaj trzeba się liczyć z tym, że ubezpieczyciel na przykład zażyczy sobie instalację swojej "czarnej skrzynki" w pojeździe kursanta, aby monitorować jego zachowanie na drodze, prędkość jazdy jak i przebieg (czy przypadkiem nie piraci; czy nie używa pojazdu "za często"; czy nie robi za dużych przebiegów w stosunku do polisy). Idzie oczywiście znaleźć optymalne rozwiązanie, wystarczy przeznaczyć chwilę i poszukać w sieci odpowiedniej dla siebie oferty. O bardzo dobrej cenie polisy można już mówić, gdy rata miesięczna za OC nie wynosi więcej niż 50 GBP. Osobiście polecam ten wariant, gdyż nawet w przypadku tego "tymczasowego" ubezpieczenia, można złapać już swój pierwszy rok zniżki, pomimo braku pełnych uprawnień. 

Mam w końcu ubezpieczenie, jedziemy...
"Not so fast my friend". Jest pojazd, jest opłacony podatek, ubezpieczenie również, więc jeszcze zanim wyruszymy, sprawdźmy czego brakuje. Trzeba pamiętać przed wyruszeniem w trasę, aby wyposażyć swój pojazd w białe, kwadratowe nalepki (bądź też magnesy) z czerwoną literą "L":



Następnie pamiętaj, aby nie zapomnieć posadzić na przednim miejscu pasażera doświadczonego w "drivingu" śmiałka, który to zadeklarował pomoc w Twoim dążeniu do uzyskania "pełnego" prawa jazdy:



Auto odpowiednio zabezpieczone:



Na początek polecam rejony mało uczęszczane przez inne pojazdy, np. strefy przemysłowe popołudniu w weekend, kiedy to nie spotkasz prawie żywej duszy w tych rejonach. Przyda się też spory zapas cierpliwości, jeżeli będziesz pasażerem takiego kursu, gdyż wtedy potrafią wyjść z człowieka naprawdę skrajne emocje. Na przykład ja nauczyłem swoją lubą podstaw jazdy samochodem właśnie poprzez naukę jazdy po "industrialach". Początki były trudne, opłacone potem, łzami i zdrapanym nawet raz gardłem, ale tym większa była satysfakcja, gdy zaczęliśmy oboje zauważać postępy w jej nauce. 

Ważna uwaga - nie możesz jeździć po dowolnych drogach swoim pojazdem posiadając "tymczasowe" prawko. Typem jezdni, gdzie absolutnie nie wolno Ci wjechać z "L"-kami, to drogi oznaczone jako autostrady. Czyli np. M25 wokół Londynu. Nie możesz też jechać w takim pojeździe sam, gdyż za to możesz otrzymać dość wysoki mandat. Gdy uczyłem moją partnerkę jeździć, po "lekcji" jechałem jak co dzień do pracy swoim autem (była wpisana jako drugi kierowca w moim pojeździe). Zapomniałem o zdjęciu tych tabliczek (były na magnes). Gdy wracałem z pracy, zatrzymał mnie patrol lokalnej policji, z pytaniem: "Dlaczego Pan jedzie sam? Pan ma tymczasowe prawo jazdy?". Wytłumaczyłem na szczęście sprawę, tabliczki zdjąłem i schowałem, a od policjantów dostałem jedynie pouczenie (wow), żebym następnym razem pamiętał, że "L"-ki można mieć tylko podczas rzeczywistej nauki jazdy "tymczasowego" kierowcy. 

Jeżeli "kursant" Cię denerwuję, pokieruj go na przykład na takie rondo - "carmageddon" gwarantowany  :



To tyle na dziś - szerokiej drogi i mocnych nerwów. W drugiej części postaram się przedstawić kulisy egzaminu teoretycznego i praktycznego.